 | Awokado
| |
Pochodzenie
Awokado uprawiano już przed 8000 lat w Meksyku i Gwatemali. Jego nazwa wywodzi się od słowa aztecki (nahuatl) ahuakatl. Awokado zostało przywiezione przez Europejczyków do południowej Hiszpanii około 1600 roku, a w końcu XIX wieku do Kalifornii i Azji. Owoce, które dziś jemy pochodzą od trzech dawnych odmian: od tłustego z cienką skórką z terenów górzystych Meksyku, od szorstkoskórkowego typu Gwatemala z terenów górzystych Ameryki Środkowej, jak również od „chuderlawego” zachodnio-indyjskiego typu pokrytego gładką skórką z dużą pestką pochodzącego z nizin Ameryki Środkowej.
Roślina
Awokado rośnie na drzewach o wysokości 10 do 20 m. Drzewo pokryte jest niebiesko-zielonymi, mocno żylastymi liśćmi, co jest znakiem pokrewieństwa awokado z roślinami wawrzynowatymi. Na plantacjach uprawnych drzewa sięgają wysokości około 5 m, co upraszcza późniejsze zbiory. Małe żółtawozielone kwiaty tworzą gęste wiechy, ich liczba jest tak duża, że średnio na około 5000 kwiatów powstaje tylko jeden owoc. Avocado to owoc pestkowy, podobnie jak morela, z jedną dużą pestką. W zależności od odmian ich wielkość może sięgać 20 cm.
Owoc
- Jadalne: miąższ owocowy
- Niejadalne: skórka i pestka
- Dojrzałość: owoce stają się miękkie podobnie jak dojrzałe banany, a na skórce pojawiają się czarne plamki. W niektórych odmianach zmienia się kolor skórki.
- Miąższ: jednolicie zielony i miękki jak gotowe do rozsmarowania masło.
- Przejrzałe owoce: rozciągnięte i duże czarne plamy na skórze, miąższ z czarnymi smugami
- Niedojrzałe owoce: twarde — za wcześnie zebrane — bez smaku.
Zastosowanie
- Surowe gotowe do zjedzenia z cytryną, pieprzem i solą, do słodkich sałatek, zmiksowany jako krem lub drink oraz ewentualnie krótko podgrzany jako zupa.
Witaminy
- Aztekowie nazywali awokado owocem maślanym właśnie ze względu na dużą zawartość tłuszczu. Owoc awokado zawiera aż 20-30% - głównie nienasyconych kwasów tłuszczowych, czyli tzw "dobrego tłuszczu".
- Awokado zawiera znaczące ilości witamin B9, B6, K, E i C a także: karoteny, białko oraz sporo magnezu, wapnia i fosforu.
- Ze względu na dużą zawartość potasu jest polecane osobom wyczerpanym i cierpiącym na depresję.
- Witamina B6 zawarta w awokado pomaga łagodzić nagłe zmiany nastroju u kobiet, które cierpią na zespół napięcia przedmiesiączkowego.
- Dzięki zawartości witaminy E oraz B, awokado pomaga w łagodzeniu stresu oraz takich problemów, jak niepłodność u kobiet i mężczyzn.
- Jest także używane w leczeniu impotencji.
- Owoce awokado zalecane są ponadto osobom cierpiącym na anemię, nadciśnienie, dolegliwości żołądkowe i kłopoty z trawieniem.
- Nie zawiera cholesterolu ani sodu.
Ciekawostki
- Holenderska nazwa likieru jajecznego — Avokaat — pochodzi od awokado. Indianie robili z awokado kremowo-śmietankowy likier, a Europejczycy musieli zastąpić ten tropikalny owoc jajkiem.
Inne nazwy
- polska: Smaczliwka wdzięczna
- łacińska: Persea aericana
- angielska: Avocado