Słownik pojęć informatycznychA
- A3D
- system dźwięku przestrzennego stworzony przez firmę Aureal. Wykorzystuje wszystkie najważniejsze filtry, pozwalające skutecznie oszukać ludzki słuch, a także symuluje wiele zjawisk fizycznych, jak np. efekt Dopplera. Wyraźnie słyszymy dźwięk dobiegający z boków, przodu, tyłu, góry i dołu.
- ACL
- Access Control List (Lista kontroli dostępu). Lista określająca, które hosty mają dostęp, do których usług.
- Access time
- czas dostępu do danych, uwzględniający opóźnienia mechaniczne napędu i czas przetwarzania komendy; zwykle podawana jest wartość średnia (average access time).
- The Active Group
- Organizacja normalizacyjna, działająca pod auspicjami organizacji The Open Group, będąca otwartą, uwzględniającą potrzeby klientów komisją odpowiedzialną za rozwój, zarządzanie i licencjonowanie technologii ActiveX. Więcej informacji można znaleźć pod adresem http://www.activex.org.
- Active Server
- Zbiór technologii strony serwera dostępnych w systemie Windows NT. Technologie te dostarczają zwartego modelu skryptów i składników strony serwera, a także zintegrowanego zestawu usług umożliwiających zarządzanie aplikacjami, dostęp do baz danych, transakcje i wymianę wiadomości.
- Active Server Pages (ASP)
- Środowisko skryptów strony serwera, w którym uruchamiane są skrypty ActiveX i składniki ActiveX znajdujące się na serwerze. Projektanci mogą łączyć skrypty i składniki tworząc aplikacje oparte na sieci Web.
- ActiveX
- Ogólny termin określający technologie firmy Microsoft umożliwiające projektantom tworzenie interakcyjnej zawartości dla sieci Web. Zestaw niezależnych od języka, uniwersalnych technologii, dzięki którym składniki oprogramowania napisane w różnych językach mogą pracować razem w środowiskach sieciowych. Głównymi elementami technologii ActiveX są: Component Object Model (COM) i Distributed Component Object Model (DCOM). Technologie te są licencjonowane przez organizację normalizacyjną The Open Group i są implementowane na wielu platformach. Zobacz też COM; CGI; DCOM; Java.
- Administrator
- osoba zarządzająca, której zadaniem jest utrzymywanie serwera, sieci komputerowej lub strony internetowej w pożądanym stanie. Administrator ma dostęp do wszystkich materiałów zgromadzonych na stronie bądź na serwerze, chroni te zasoby przed wirusami, dodaje nowe oprogramowanie itp.
- Administracja zdalna
- Administrowanie komputerem z innego komputera poprzez sieć.
- ADO
- Active Data Objects. Zestaw opartych na obiektach interfejsów dostępu do danych zoptymalizowanych z myślą o aplikacjach internetowych przetwarzających dane. Obiekty ADO są oparte na opublikowanych specyfikacjach i są dostarczane z programami Microsoft Internet Information Server i Microsoft Visual InterDev.
- Adres IP
- Adres używany przez protokół Internet Protocol. Unikatowy adres identyfikujący hosta w sieci. Identyfikuje on komputer jako 32-bitowy adres, który jest unikatowy w sieci TCP/IP. Adres IP jest zazwyczaj reprezentowany przez notację, w której każdy oktet (osiem bitów lub jeden bajt) adresu IP jest opisany jego wartością dziesiętną, a poszczególne oktety są oddzielone kropkami. Na przykład: 102.54.94.97.
- ADSL
- (Asymetrical Digital Subscribers Line) — technologia pozwalająca na szerokopasmową transmisję danych cyfrowych z szybkością do 8 Mb/s, po konwencjonalnych łączach telefonicznych.
- AGAS
- (Anti-Glare, Anti-Static) — silikonowa powłoka antyodblaskowa, pokrywająca ekran kineskopu.
- Agent
- Część systemu, która przygotowuje i wymienia informacje dla aplikacji klienta lub serwera. Dla prostego protokołu zarządzania siecią (SNMP), informacje agenta obejmują komentarze o użytkowniku, informacje o fizycznej lokalizacji komputera oraz o typach usług raportowanych na podstawie konfiguracji komputera.
- Agent katalogów
- Automatyczny program, który w określonym zestawie katalogów okresowo otwiera wszystkie pliki i indeksuje ich zawartość; nazywany również szperaczem łącza.
- AGP
- (Accelerated Graphics Port) — interfejs systemowy o dużej przepustowości danych; umożliwia bezpośrednią transmisję danych między pamięcią RAM i kartą graficzną oraz dostęp procesora do pamięci karty.
- Agregacja
- Technika łączenia obiektów składowych pozwalająca na zbudowanie nowego obiektu przy użyciu jednego lub kilku istniejących obiektów, które obsługują niektóre lub wszystkie z wymaganych interfejsów nowego obiektu.
- Aktywacja "dokładnie na czas" (JIT)
- Funkcja obiektu programu Microsoft Transaction Server polegająca na tym, że jest on aktywowany tylko wtedy, gdy jest wymagany do wykonania żądań klientów. Obiekty mogą być dezaktywowane nawet wtedy, gdy klienci używają odwołania do nich, co pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie zasobów, które w innym przypadku byłyby bezczynne.
- Aktywność
- Zbiór obiektów MTS (Microsoft Transaction Server) o pojedynczym, rozproszonym, logicznym wątku wykonywania. Każdy obiekt MTS należy do jednej aktywności.
- Alias
- Nazwa mapująca część adresu URL na fizyczny katalog znajdujący się na serwerze. Zazwyczaj jest to łatwa do zapamiętania nazwa używana zamiast adresu IP, ścieżki do katalogu lub innego identyfikatora; nazywany również nazwą przyjazną. Zobacz też nazwa hosta; katalog wirtualny; serwer wirtualny.
- Aliasing
- stopnie widoczne na ukośnych liniach lub krawędziach obiektów spowodowane przez ostry kontrast tonalny między pikselami.
- Aliasing (muzyka)
- określenie niechcianych pisków i gwizdów powstałych podczas próbkowania z częstotliwością niższą niż pomnożona przez dwa częstotliwość najwyższego tonu próbkowanego dźwięku.
- Alpha blending
- efekt częściowej przezroczystości pikseli, dający wrażenie przenikania światła przez obiekty.
- Analogowy sygnał
- sygnał (akustyczny, elektryczny), w którym możliwa jest ciągła zmiana charakteryzujących go parametrów, np. natężenia czy częstotliwości. Standardowe linie telefoniczne posługują się sygnałem elektrycznym do przesyłania sygnału akustycznego (dźwięku, głosu itp.).
- Anonimowy FTP
- Anonimowy protokół File Transfer Protocol. Anonimowy FTP umożliwia użytkownikowi odbieranie dokumentów, plików, programów i innych zarchiwizowanych danych z dowolnego miejsca w Internecie, bez konieczności podawania nazwy logowania i hasła. Poprzez użycie specjalnej nazwy logowania "anonimowy" użytkownik sieci omija zabezpieczenia lokalne i uzyskuje dostęp do plików publicznych systemu zdalnego.
- ANSI
- American National Standards Institute. ANSI służy jako quasi-krajowa organizacja normalizacyjna. Koordynuje ona działalność grup, które ustanawiają standardy w określonych dziedzinach, np. Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE). Standardy zaakceptowane przez ANSI często nazywane są standardami ANSI (na przykład ANSI C jest wersją języka C zaakceptowaną przez ANSI). Ponadto, skrót ANSI jest powszechnie używany w odniesieniu do tabeli kodów niskiego poziomu używanej przez komputer. Większość komputerów może wybrać spośród kilku różnych tabel kodów, decydując, jak wyświetlić informacje na ekranie i jak klawisze naciśnięte na klawiaturze pojawiają się jako znaki na ekranie komputera lub na drukarce.
- Antyaliasing
- wygładzanie boków obiektów przez uśrednianie kolorów tła i krawędzi.
- Aparat skryptów
- Program, który interpretuje i wykonuje skrypty. Zobacz też Skrypt.
- API
- Application Programming Interface (Interfejs programowy aplikacji). Zestaw procedur, których program używa do zażądania i wykonania usług niższego poziomu przeprowadzanych przez system operacyjny komputera. Jest to również zestaw konwencji w programowaniu definiujący sposób, w jaki usługa jest wywoływana w aplikacji.
Interfejs systemu operacyjnego lub aplikacji, pozwalający na uniwersalny dostęp do nich przez inne aplikacje.
- Apla
- powierzchnia pokryta jednolitą barwą o pełnym nasyceniu, np. czystą purpurą.
- Aplet
- krótki program napisany w języku Java, przeznaczony do zamieszczenia na stronach WWW. Programy takie rozpoznawane i interpretowane są przez przeglądarki internetowe. Wykonując określone zadania, najczęściej służą do ubarwienia i urozmaicenia witryn internetowych.
- Aplikacja
- Program komputerowy, taki jak edytor tekstów lub arkusz kalkulacyjny, albo grupa skryptów i składników środowiska ASP, która wykonuje podobne zadania.
- Aplikacja interakcyjna
- Program napisany w języku Visual Basic, C, Perl lub jako plik wsadowy systemu Windows NT. Użytkownik inicjuje ten program klikając hiperłącze.
- Aplikacja sieci Web
- Program, który używa protokołu HTTP jako głównego protokołu komunikacyjnego i dostarcza użytkownikom informacji z sieci Web w języku HTML. Nazywana również aplikacją opartą na sieci Web.
- APM
- (Advanced Power Management) — system oszczędzania energii, opracowany przez firmy Intel i Microsoft.
- ARAS
- (Anti-Reflection, Anti-Static) — powłoka antyrefleksyjna, skomponowana z wielowarstwowej struktury przezroczystych materiałów o własnościach dielektrycznych.
- Architektura dwuwarstwowa
- Zobacz architektura klient/serwer.
- Architektura klient/serwer
- Model, w którym aplikacje klientów uruchamiane na pulpicie lub komputerze osobistym uzyskują dostęp do informacji zdalnego serwera lub komputera hosta. Część aplikacji strony klienta jest zazwyczaj zoptymalizowana ze względu na interakcję użytkownika, podczas gdy część strony serwera dostarcza scentralizowanych funkcji obsługujących wielu klientów.
- Architektura trzywarstwowa
- Dzieli aplikację sieciową na trzy obszary (warstwy) logiczne. Pierwsza warstwa obsługuje prezentację, druga przetwarza logikę pracy, a trzecia przetwarza dane.
- Architektura wielowarstwowa
- Znana również jako architektura trzywarstwowa. Technika budowania aplikacji ogólnie podzielonych na trzy warstwy: warstwę użytkownika, warstwę roboczą i warstwę obsługi danych. Aplikacje te zbudowane są z usług składowych opartych na modelu obiektowym, takim jak ActiveX.
- Argument
- Stała, zmienna lub wyrażenie przekazywane do procedury.
- ARP
- Address Resolution Protocol. Jeden z protokołów sieciowych należący do zestawu TCP/IP (nie związany bezpośrednio z transportem danych). Jest on używany do dynamicznego określania fizycznego adresu niskiego poziomu, który odpowiada adresowi IP wyższego poziomu dla danego hosta. Protokół ARP jest ograniczony do fizycznych systemów sieciowych obsługujących emisję pakietów. Protokół ten jest zdefiniowany w dokumencie RFC 826. Zobacz też TCP/IP.
- ARQ
- (Automatic Repeat reQuest) — żądanie ponownego przesłania, termin określający funkcję modemu polegającą na tym, że modem rozpoznaje uszkodzone dane i żąda ponownego ich przesłania. Funkcja ta działa w sposób automatyczny bez udziału użytkownika.
- ASCII
- American Standard Code for Information Interchange. 7-bitowy zestaw znaków szeroko używany do reprezentacji liter i symboli znajdujących się na standardowej klawiaturze amerykańskiej. Poprzez standaryzację wartości używanych dla tych znaków, zestaw ASCII umożliwia wymianę informacji między komputerami i programami komputerowymi. Zestaw ASCII to pierwsze 128 znaków (0-127) zestawu znaków ANSI.
- ASCII
- (American Standard Code for Information Interchange) —kod używany do reprezentacji znaków (liter, cyfr, znaków specjalnych, np. @, $, # itp.). W transmisji modemowej używany do przesyłania danych znakowych (niekiedy określa się je także danymi tekstowymi).
- ASF
- (Automatic Sheet Feeder) — automatyczny podajnik kartek papieru w drukarce.
- ASIC
- (Application Specified Integrated Circuit) — układ scalony zaprojektowany do realizacji określonego zestawu funkcji w konkretnym urządzeniu.
- Asynchroniczna transmisja
- przesył danych, w którym czas pomiędzy przesłaniem znaków może być różny. Innymi słowy nie używa się sygnału zegarowego, lecz sterowanie transmisją odbywa się przez bit startu na początku każdego znaku i przez jeden lub dwa bity stopu na końcu każdego przesłanego znaku.
- AT
- (konstrukcja) — standard konstrukcyjny PC, opracowany wiele lat temu przez firmę IBM i do niedawna powszechnie stosowany (zwłaszcza odmiana o zmniejszonych gabarytach, zwana baby AT). AT (zestaw komend) — język poleceń używany do sterowania modemem, np. ustawiania parametrów pracy, inicjowania połączenia itp..
- ATA
- (Advanced Technology Attachments) — interfejs systemowy PC przeznaczony do komunikacji z dyskami stałymi. Standard ATA jest ciągle rozwijany w kierunku zwiększania szybkości transmisji. Początkowo stosowano oznaczenia ATA-1, -2 itd., obecnie używa się określeń związanych z zegarem taktującym interfejs: ATA/33, ATA/66, ATA/100, ATA/133.
- ATAPI
- standard utworzony specjalnie z myślą o urządzeniach pamięci masowej innych niż dyski twarde, ale podłączanych do zwykłych portów ATA/IDE. Urządzeniami korzystającymi z interfejsu ATAPI są m.in. napędy CD-ROM, DVD-ROM czy niektóre streamery oraz np. napęd dyskietek ZIP.
- ATIP
- (Absolute Time In Pregroove) — obszar na płytach CD-R oraz CD-RW, zawierający dodatkowe informacje o pojemności (długości) płyty, o rodzaju substancji, jaką pokryta jest warstwa przenosząca informacje oraz o producencie płyty.
- ATM
- Asynchronous Transer Mode (Tryb transferu asynchronicznego). Protokół komunikacyjny zdefiniowany dla komunikacji o dużej szybkości przesyłania danych.
- Atomowość
- Funkcja transakcji określająca, że albo wykonywane są wszystkie akcje transakcji, albo żadna.
- Atrybuty
- Informacja wskazująca, czy plik jest tylko do odczytu, ukryty, systemowy lub skompresowany, a także, czy plik uległ zmianie od czasu utworzenia jego ostatniej kopii zapasowej.
- ATX
- standard konstrukcyjny płyt głównych PC, opracowany przez firmę Intel i obecnie powszechnie stosowany. Coraz popularniejsze stają się jego odmiany. micro ATX i flex ATX, pozwalające na znaczne zmniejszenie wymiarów komputera.
- Audyt
- Śledzenie aktywności użytkowników przez rejestrowanie wybranych zdarzeń w dzienniku zabezpieczeń serwera lub stacji roboczej.
- Automatyzacja ActiveX
- Niezależny od języka sposób operowania spoza aplikacji metodami składników ActiveX. Automatyzacja ActiveX jest zazwyczaj używana do tworzenia składników, które dostarczają metod dla narzędzi programowania i języków makr. Automatyzacja ActiveX była poprzednio nazywana automatyzacją OLE.
- Automatyczne wyświetlanie listy katalogów
- Domyślne wyświetlanie katalogów, gdy zostanie odebrany adres URL bez nazwy pliku; nazywane również przeglądaniem katalogów.
- Automatyzacja
- Technologia umożliwiająca aplikacji klienta tworzenie obiektu i sterowanie nim przy użyciu udostępnionych właściwości i metod tego obiektu.
- Autoryzacja
- W odniesieniu do komputerów, w szczególności do komputerów zdalnych w sieci otwartej dla więcej niż jednej osoby, udzielane użytkownikowi prawo do korzystania z systemu i używania przechowywanych w nim danych. Autoryzacja jest zazwyczaj ustawiana przez administratora systemu, a później sprawdzana przez komputer. Wymaga to, aby użytkownik wprowadził jakieś informacje identyfikujące go, np. numer kodowy lub hasło, które komputer może zweryfikować na podstawie swoich wewnętrznych danych. Pojęcia uprawnienie i przywilej są synonimami autoryzacji.
|